Gwerthu petrol a disel o flaen-gyrtiau
Mae'n hanfodol bod petrol a disel (a elwir yn 'danwydd hylifol') yn cael eu gwerthu i'r cyhoedd a defnyddwyr busnes ar flaen-gwrt gan ddefnyddio offer cymeradwy, cywir a systemau pwynt gwerthu cymeradwy
Mae'r canllawiau hyn ar gyfer Cymru, Lloegr a'r Alban
Mae'r canllaw hwn wedi'i fwriadu ar gyfer busnesau sy'n berchen ar weinyddwyr tanwydd hylif ac yn eu gweithredu er mwyn gwerthu tanwydd i'r cyhoedd.
SUT MAE TANWYDD HYLIFOL YN CAEL EI FESUR A'I DDOSBARTHU?
Fel arfer, caiff tanwydd hylifol (petrol a disel) ei ddosbarthu drwy lifwyr hylif, sy'n hysbys i'r rhan fwyaf o bobl fel pympiau petrol. Gall y rhain fod yn un pwmp sy'n dosbarthu un tanwydd, neu aml-bibell, sy'n dosbarthu amrywiaeth o danwyddau o fewn yr un uned. Mae'r rhan fwyaf yn dosbarthu ar y ddwy ochr i hwyluso rhwyddineb gweithredu i'r defnyddiwr. Mae'r rhan fwyaf ohonynt yn hunanwasanaeth, ond dim ond staff blaen-gwrt all ddosbarthu rhai ohonynt.
Mae tanwydd yn cael ei bwmpio o danciau tanddaearol i'r peiriant dosbarthu, sy'n cynnwys system fesuryddion sy'n cyfrif ac yna'n trosglwyddo'r swm sy'n mynd drwy'r system i'r cerbyd i arddangosfa sy'n dangos y swm a ddosberthir mewn litrau a ffracsiynau o litr (ar gyfer disel, caniateir y defnydd o danciau storio dros-ddaearol).
Mae'r tanwydd yn cael ei ddosbarthu i'r cerbyd drwy ffroenell sydd â gweithrediad sbarduno i reoli'r llif a dyfais oddi mewn iddi i atal y llif pan fydd tanc y cerbyd yn llawn. Rhaid iddo hefyd gael dyfais wedi'i gosod i ganiatáu uchafswm fesul trafodyn, 100 litr yn aml.
Oni bai bod y peiriant dosbarthu yn dangos 'litrau yn unig', o fewn y pwmp, mae cyfrifianellau sy'n trosi'r swm yn arddangosfa â thâl pris, sy'n seiliedig ar osodiad prisiau a ddangosir hefyd. Mae'r rhan fwyaf o bympiau wedi'u calibradu wrth gael eu rhoi ar waith yn erbyn mesurau foltrig sy'n cael eu gosod mewn 20 oC. Fodd bynnag, mae gan rai pympiau ddyfais hefyd i gywiro tymheredd i 15 oC, sy'n gorfod dangos yr ymadrodd '@ 15 gradd' (neu debyg) ar wahân i'r arwydd cyfaint (litrau).
Y rheswm dros y gwahaniaeth hwn yw bod y trafodion i gyd yn cael eu cynnal ar sail tymheredd wedi'u cywiro drwy'r gadwyn gyflenwi, o burfa i storio manwerthu; trafodion manwerthu i ddefnyddwyr yn y pwmp yn y broses o gael eu normaleiddio i'r un peth. Rhaid i bympiau wedi'u cywiro â thymheredd aros yn y modd hwn drwy gydol y flwyddyn er mwyn peidio â ffafrio'r manwerthwr neu'r defnyddiwr. Mae manwerthwyr yn rhydd i drosi o weithrediad arferol i weithrediad wedi'i gywiro â thymheredd, ond unwaith y byddant wedi trosglwyddo, rhaid iddynt gadw ato; ni chaniateir newid yn ôl - er enghraifft, i fanteisio ar wahaniaethau tymhorol yn y tymheredd amgylchynol.
Gall trafodion ddigwydd mewn ciosg neu siop, neu 'wrth bwmp' gan ddefnyddio cerdyn talu derbyniol neu, mewn rhai modelau mwy newydd, gan ddefnyddio ap ffôn symudol. Rhaid i bob gweinyddydd fynd drwy broses sero ar gyfer y litr a'r arwyddion prisiau fel rhan o'r broses gychwyn pan fydd y gweithredwr neu'r cwsmer yn codi'r ffroenell.
Mae pympiau'n cael eu rheoleiddio yn ôl y gyfraith a rhaid iddynt fod o fath cymeradwy ac maent yn gweithredu o fewn goddefiannau a nodir mewn deddfwriaeth (gweler cyfrifoldebau 'Manwerthwyr' isod). Mae gan y pympiau blatiau data penodol, y mae'n rhaid iddynt fod yn weladwy ar y panelau. Bydd gan bympiau mwy newydd farciau dilysu ar baneli wrth ymyl y platiau data, y mae'n rhaid eu cynnal.
PRISIO
Rhaid i'r pris a godir am bob litr fod yn amlwg i'r defnyddiwr cyn iddynt ddechrau dosbarthu tanwydd o'r pwmp. Gall hyn fod drwy arwydd ar wahân ar y pwmp, neu drwy arddangos y pris y litr yn ystod y broses sero ar gyfer pympiau aml-ffroenell. Pan mae'r cwsmer yn gweld y pris am y tanwydd am y tro cyntaf y maent wedi'i ddewis, mae ganddynt yr hawl i benderfynu nad ydynt am gael y tanwydd am y pris a gallant ddychwelyd y ffroenell i'w holster cyn i unrhyw danwydd fynd allan o'r pwmp; ni chaniateir codi tâl.
Gall y safle arddangos pris petrol safonol a disel ar fwrdd arddangos ar ochr y ffordd, er fod hyn ddim yn ofyniad. Pan fydd yn gwneud hynny, rhaid iddo arddangos yr un pris ag a ddangosir a'i osod ar y pwmp.
Rhaid i gwsmeriaid roi gwybod am ddulliau talu, yn ogystal ag unrhyw amrywiadau mewn pris sy'n dibynnu ar y dull talu (mae gordalu wedi'i wahardd ar gyfer y rhan fwyaf o fathau o daliad a ddefnyddir gan ddefnyddwyr, ond gellir eu defnyddio i'w talu gan gardiau credyd masnachol, er enghraifft; am ragor o wybodaeth gweler 'Gordaliadau talu ').
CYFYNGIAD OEDRAN
Dim ond i bobl 16 oed neu drosodd y gellir gwerthu petrol. Mae'n hanfodol eich bod yn gofyn am brawf adnabod pan fydd darpar gwsmeriaid yn ymddangos yn rhy ifanc i'w brynu.
Mae hefyd yn drosedd os ydych yn caniatáu i unrhyw un dan 16 oed ddosbarthu petrol.
CYFRIFOLDEBAU MANWERTHWYR
Mae unrhyw fanwerthwr sy'n gwerthu tanwydd hylif yn gyfrifol yn gyfreithiol am yr offer y maent yn ei ddefnyddio. Mae hyn yn golygu bod angen iddynt ddeall bod yr offer y maent yn ei ddefnyddio yn rhan o system yn y rhan fwyaf o achosion, sy'n cynnwys y peiriant dosbarthu, a hefyd popeth arall a ddefnyddir i gwblhau trafodion gyda chwsmeriaid.
Ceir gofynion cyfreithiol sy'n gofyn am gymeradwyaeth ac ardystiad o'r system gyfan, sy'n cynnwys y peiriant dosbarthu, yr offer rheoli, y pwynt gwerthu a dyfeisiau ymylol fel argraffwyr tocynnau. Rhaid i bob un o'r rhain fod nid yn unig wedi'u cymeradwyo'n unigol i'w defnyddio, ond hefyd wedi'u cymeradwyo i'w cysylltu â'i gilydd. Gall y pympiau a'r rheolwyr eu hunain gael eu gosod gan un peiriannydd a'r offer ciosg gan un arall, felly rhaid i fanwerthwr sicrhau y gall y ddau barti brofi bod y systemau'n gydnaws. Mae manwerthwyr yn parhau i fod yn gyfrifol am gydymffurfiaeth a chywirdeb parhaus eu hoffer yn y defnydd arferol.
Cyn cael eu rhoi mewn gwasanaeth, mae'n rhaid i'r systemau fynd drwy brosesau dilysu a chynnal profion corfforol i sicrhau bod y gweinyddwyr yn gywir o fewn eu goddefiannau a ganiateir a bod yr holl arwyddion drwy'r system yn gywir. Pan fydd y broses honno wedi'i chwblhau, cymhwysir marciau dilysu i'r platiau data ar y pympiau bryd hynny, mae cydrannau o fewn y pwmp wedi'u selio gan ddefnyddio stampiau dilysu, ac yna daw'r pympiau'n gyfreithlon i'w defnyddio. Caiff pympiau hŷn eu dilysu drwy ddefnyddio seliau a stampiau i gydrannau o'r pympiau fel y mesurydd, sy'n eu gwneud yn gyfreithlon i'w defnyddio.
Yn dilyn dadansoddiadau neu atgyweiriadau, neu os cânt eu profi a'u bod y tu allan i oddefgarwch (naill ai gan beirianwyr gwasanaeth neu arolygwyr pwysau a mesurau awdurdodau lleol), rhaid peidio â defnyddio'r pympiau os yw'r atgyweiriadau wedi effeithio ar gywirdeb y pympiau. Mae'r un peth yn wir os yw'r marciau dilysu wedi'u dileu yn dilyn prawf gan arolygydd neu os yw peiriannydd yn dweud bod angen datgymhwyso neu os oes unrhyw seliau neu stampiau wedi'u tynnu neu eu torri.
Mae gan arolygydd pwysiadau a mesurau yr hawl i archwilio a phrofi'r offer ar adegau rhesymol. Mae hyn yn cynnwys cael gwared ar gloriau pympiau ac agor y cabinet sy'n cynnwys yr arddangosfeydd, felly mae'n rhaid sicrhau bod allweddi ar gael ar gais. Mae'r hawl i archwilio yn cynnwys dyletswydd y manwerthwr i ddarparu tanwydd i alluogi'r prawf. Yn ei dro, mae gan yr arolygydd ddyletswydd i ddychwelyd y tanwydd hwnnw naill ai i'r tanc storio, neu i dderbynfeydd addas a ddarperir gan y manwerthwr, a rhoi manylion os gofynnir iddynt am y symiau a dynnwyd yn ôl i alluogi'r manwerthwr i reoli stoc. Bydd rhai systemau'n cofnodi profion pwmp a bydd y feddalwedd a ddefnyddir yn cynnwys y rhain yn awtomatig yn y sifft neu'r adroddiadau dyddiol.
Efallai na fydd arolygydd bob amser yn rhoi pwmp allan o ddefnydd oherwydd ei fod y tu allan i oddefgarwch neu fod ganddo ryw fai arall neu wybodaeth sydd ar goll. Yn hytrach, rhoddir hysbysiad yn esbonio'r hyn y mae angen ei gywiro, gan roi terfyn amser i sicrhau bod y cywiriadau'n cael eu gwneud. Os caiff hysbysiad o'r fath ei anwybyddu neu os na chaiff ei gwblhau o fewn yr amser a roddir, mae'n ddyletswydd ar yr arolygydd i ddychwelyd a rhoi'r pwmp allan o ddefnydd.
STORIO
Mae storio tanwydd yn ddarostyngedig i ddeddfwriaeth ac mae gan yr awdurdod lleol ar gyfer yr ardal swyddogion petrolewm wedi'u penodi at y diben hwnnw. Gall hyn fod yn wasanaeth tân neu'n wasanaeth Safonau Masnach ar gyfer yr ardal.
CYMDEITHASAU MASNACH
Cymdeithas Manwerthwyr Petrol
Y Gymdeithas Tanwydd Trafnidiaeth Adnewyddadwy (gan gynnwys trydan)
Ffederasiwn Offer Blaen-gwrt (gall helpu i adnabod cyflenwyr a pheirianwyr offer)
UKPIA (Cymdeithas Diwydiant Petrolewm y Deyrnas Unedig)
Noder nad yw dolen i sefydliad ar y rhestr yn awgrymu unrhyw gymeradwyaeth na gwarant o ran statws neu allu'r sefydliad hwnnw gan y Sefydliad Safonau Masnach Siartredig.
DEDDFWRIAETH ARALL
Mae Rheoliadau Diogelu Defnyddwyr rhag Masnachu Annheg 2008 yn ei gwneud yn drosedd rhoi unrhyw ddatganiadau ffug neu gamarweiniol am y pris a godir a'r disgrifiadau a ddefnyddir ar gyfer nwyddau. Er enghraifft, mae hawlio tanwydd penodol sydd ar gael yn cydymffurfio â Safon Brydeinig benodol pan nad yw'n gwneud hynny, neu pan fydd ganddo swm penodol o gynnwys biodanwydd pan nad yw'n gwneud hynny.
Gweler 'Diogelu defnyddwyr rhag masnachu annheg' i gael rhagor o wybodaeth am y Rheoliadau.
Mae contractau rhwng masnachwyr a defnyddwyr hefyd yn cael eu rheoli gan Ddeddf Hawliau Defnyddwyr 2015. Mae'r Ddeddf yn ei gwneud yn ofynnol i nwyddau a gwasanaethau a ddarperir gan fasnachwyr i ddefnyddwyr fod yn unol â'r contract, gyda gofal a sgiliau rhesymol, am bris rhesymol, ac ati. Mae hefyd yn rhoi rhwymedïau i ddefnyddwyr y gallant eu hangen gan y masnachwr os nad yw'r nwyddau a'r gwasanaethau a ddarperir yn bodloni telerau'r contract; mae'r rhwymedïau hyn yn cynnwys gostyngiad yn y pris a delir.
O dan Ddeddf Hawliau Defnyddwyr 2015, dylai petrol a disel a gyflenwir i ddefnyddwyr fod:
- o ansawdd boddhaol (er enghraifft - cydymffurfio â safonau Brydeinig neu bod yn addas ar gyfer cerbydau y mae'r manwerthwr yn dewis tynnu sylw atynt drwy hysbysebu)
- fel y'i disgrifir (er enghraifft, os caiff ei ddisgrifio fel brand penodol)
Gweler 'Gwerthu a chyflenwi nwyddau' am wybodaeth fanwl am y Ddeddf Hawliau Defnyddwyr.
Pan fo gofynion cyfreithiol penodol, fel y rhai a nodir yn gynharach yn y canllaw hwn, yn gosod dyletswyddau a gofynion llymach ar fasnachwyr, maent yn cael blaenoriaeth a rhaid cydymffurfio â hwy.
SAFONAU MASNACH
I gael rhagor o wybodaeth am waith gwasanaethau Safonau Masnach - a chanlyniadau posibl peidio â chadw at y gyfraith - gweler 'Safonau Masnach: pwerau, gorfodi a chosbau'.
YN Y DIWEDDARIAD HWN
Testun wedi'i ychwanegu am seliau neu stampiau sydd wedi'u tynnu neu eu torri.
Adolygwyd / diweddarwyd ddiwethaf: Ebrill 2024
DEDDFWRIAETH ALLWEDDOL
Noder
Bwriedir y wybodaeth hon fel canllaw yn unig; dim ond y llysoedd all roi dehongliad awdurdodol o'r gyfraith.
Efallai na fydd dolenni 'deddfwriaeth allweddol' y canllaw ond yn dangos fersiwn wreiddiol y ddeddfwriaeth, er bod dolenni ar wahân i rywfaint o ddeddfwriaeth ddiwygiedig sy'n uniongyrchol gysylltiedig chynnwys y canllawiau. Gellir dod o hyd i wybodaeth ar ddiwygiadau i ddeddfwriaeth y ar y tab 'Mwy o Adnoddau' ym mhob dolen.
Am fwy o wybodaeth, cysylltwch â'r gwasanaeth defnyddwyr Cyngor ar Bopeth, sy'n darparu cyngor cyfrinachol a diduedd ar faterion defnyddwyr yn rhad ac am ddim. Ewch i wefan Cyngor ar Bopeth neu ffoniwch linell gymorth defnyddwyr Cyngor ar Bopeth ar 03454 040505.
© 2024 itsa Ltd.